moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Żołnierze wyklęci spoczęli w Panteonie-Mauzoleum

– Nie jesteście od dzisiaj anonimowymi ofiarami, pogrzebanymi na zapomnienie w dołach śmierci. Wydobywamy was z ciemności i zapomnienia – powiedział Andrzej Kunert, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, na warszawskich Powązkach. Dziś otworzył tam Panteon-Mauzoleum żołnierzy i działaczy podziemia niepodległościowego, zamordowanych w latach 1945-1956. W 76. rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego spoczęły w nim szczątki 35 ofiar zbrodni komunistycznych.

Uroczystości rozpoczęły się mszą świętą na placu marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie, celebrowaną przez biskupa polowego Wojska Polskiego Józefa Guzdka. Przy ołtarzu wystawiono trumny ofiar reżimu komunistycznego, działaczy i żołnierzy podziemia niepodległościowego, którzy walczyli z ustrojem narzuconym Polsce po II wojnie światowej. Następnie, w kondukcie żałobnym, trumny przewieziono na Cmentarz Wojskowy na Powązkach. Pięć z nich udekorowano wstęgami Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Pochylamy czoło

– W imieniu całego narodu polskiego pochylam czoło w hołdzie dla poległych i zamordowanych żołnierzy drugiej konspiracji. Składając ich doczesne szczątki w Panteonie-Mauzoleum, niepodległa Polska wypełnia chrześcijańską powinność i choć w niewielkiej części spłaca dług wdzięczności wobec swoich najwierniejszych synów – napisał prezydent Andrzej Duda do uczestników uroczystego pochówku. List ten w imieniu zwierzchnika sił zbrojnych odczytał podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski. Głowę państwa reprezentował też minister w jego Kancelarii Maciej Łopiński. Zwierzchnik sił zbrojnych w liście zaznaczył również, że bliscy ofiar i wszyscy Polacy zbyt długo musieli czekać na godne upamiętnianie bohaterów.

– Żołnierze wyklęci należeli do pokolenia, dla którego odzyskana w 1918 roku niepodległość była wartością niemal mistyczną. Uznawali ją za skarb, którego należy bronić nawet za cenę własnego życia – podkreśliła premier Ewa Kopacz. – Dziś składamy im hołd za wierność i niezłomność – dodała.

W ceremonii pogrzebowej uczestniczyli też wicepremier i minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak, minister kultury i dziedzictwa narodowego Małgorzata Omilanowska, szef Kancelarii Prezes Rady Ministrów Jacek Cichocki oraz wicemarszałek Senatu Stanisław Karczewski. Obecni byli kombatanci, rodziny ofiar oraz poczty sztandarowe związków i stowarzyszeń kombatanckich.

Wydobyci z ciemności

Panteon-Mauzoleum ma być miejscem spoczynku oraz upamiętnienia zamordowanych w latach 1945-1956 działaczy i żołnierzy nazywanych wyklętymi, należących do podziemia niepodległościowego. Powstał w części wojskowej warszawskich Powązek na terenie kwatery „Ł”, na tzw. Łączce”. To tutaj w czasach stalinowskich potajemnie grzebano więźniów politycznych zamordowanych w areszcie na Mokotowie przy ul. Rakowieckiej. Dziś, w 76. rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego, w zbudowanym na tym miejscu mauzoleum pochowano szczątki 35 spośród 40 ofiar odnalezionych w kwaterze „Ł” i zidentyfikowanych. Poszukiwania kolejnych będą nadal prowadzone.

– Nie jesteście od dzisiaj anonimowymi ofiarami, pogrzebanymi na zapomnienie w dołach śmierci – powiedział podczas uroczystości Andrzej Kunert, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. – Macie swoje miejsce w Panteonie – Mauzoleum, zbudowanym z jasnego kamienia. Z jasnego, bo wydobywamy was z ciemności i zapomnienia – zaznaczył.

W Panteonie spoczęli: Stanisław Abramowski „Bury”, Władysław Borowiec „Żbik”, por. Henryk Borowy-Borowski „Trzmiel”, Bolesław Budelewski „Pług”, por. Edmund Bukowski „Edmund”, mjr Jan Czeredys, por. Julian Czerwiakowski „Jurek”, Bolesław Częścik „Orlik”, mjr Hieronim Dekutowski „Zapora”, Adam Gajdek „Agata”, por. Stefan Głowacki „Smuga”, Marian Kaczmarek „Paweł”, ppłk Stanisław Kasznica „Maszkowski”, ppłk Aleksander Kita, mjr Bolesław Kontrym „Żmudzin”, por. Józef Kozłowski „Las”, Zygfryd Kuliński „Albin”, Stanisław Kutryb „Ryś”, kpt. Stanisław Łukasik „Ryś”, Józef Łukaszewicz „Kruk”, ppłk Antoni Olechnowicz „Pohorecki”, płk Marian Orlik, Henryk Roman Pawłowski „Henryk Orłowski”, por. Tadeusz Pelak „Junak”, ppor. pil. Edward Pytko, Karol Rakoczy „Bystry”, Eugeniusz Smoliński „Kazimierz Staniszewski”, kpr. pchor. Dionizy Sosnowski „Zbyszek”, por. Zygmunt Szymanowski „Jezierza”, mjr Ludwik Świder „Johann Puk”, kpt. Aleksander Tomaszewski „Al”, por. Edmund Tudruj „Mundek”, por. Wacław Walicki „Tesaro”, por. Arkadiusz Wasilewski „Biały”, Ryszard Widelski „Irydion”.

Z woli najbliższych w grobach rodzinnych poza Panteonem-Mauzoleum na „Łączce” zostaną pochowane szczątki mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, ppor. Jerzy Miatkowskiego „Zawady”, kmdr ppor. Zbigniewa Przybyszewskiego, por. Romana Grońskiego i kmdr. Stanisława Mieszkowskiego.

Uroczystości zakończył Apel Pamięci,  salwa honorowa i złożenie kwiatów przed mauzoleum.

Poszukiwania będą trwały

Prace archeologiczno-ekshumacyjne w kwaterze „Ł” na cmentarzu Powązkowskim rozpoczęto latem 2012 roku. Dzięki współpracy Instytutu Pamięci Narodowej, Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Ministerstwa Sprawiedliwości,  do dziś ekshumowano w tym miejscu 198 osób. 40 z nich już zostało zidentyfikowanych.

Budowa monumentu rozpoczęła się w lipcu. Jego uroczyste odsłonięcie oraz uroczysty pogrzeb zidentyfikowanych poległych zaplanowano na 27 września, gdyż tego dnia przypada 76. rocznica powstania Polskiego Państwa Podziemnego.  

Prace ekshumacyjne mają być kontynuowane w przyszłym roku, gdyż w zbiorowych bezimiennych dołach na „Łączce” nadal spoczywają szczątki kilkudziesięciu osób. Prawdopodobnie  w tym miejscu są pochowani m. in. rotmistrz Witold Pilecki, generał August Emil Fieldorf „Nil” i płk. Łukasz Ciepliński.

Magdalena Miernicka

autor zdjęć: Magdalena Miernicka, ppor. Robert Suchy/DKS MON

dodaj komentarz

komentarze


Wojskowi rekruterzy chcą być (jeszcze) skuteczniejsi
 
NATO odpowiada na falę rosyjskich ataków
Hokeiści WKS Grunwald mistrzami jesieni
Zapomogi dla wojskowych poszkodowanych w powodzi
Rozkaz: rozpoznać przeprawę!
Zmiana warty w PKW Liban
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Kto dostanie karty powołania w 2025 roku?
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Żeby nie poddać się PTSD
Po pierwsze: bezpieczeństwo granic
Rumunia, czyli od ćwiczeń do ćwiczeń
Olympus in Paris
Namiastka selekcji
The Power of Buzdygan Award
Czworonożny żandarm w Paryżu
Żołnierze, zdaliście egzamin celująco
Ogień nad Bałtykiem
Ostre słowa, mocne ciosy
Odznaczenia dla amerykańskich żołnierzy
Rozliczenie podkomisji Macierewicza
Jak dowodzić plutonem szturmowym? Nowy kurs w 6 BPD
Ile GROM-u jest w „Diable”?
Nominacje generalskie na 106. rocznicę odzyskania niepodległości
Jacek Domański: Sport jest narkotykiem
Polski wkład w F-16
Kleszcze pod kontrolą
Breda w polskich rękach
Zagrożenie może być wszędzie
Snipery dla polskich FA-50
Udane starty żołnierzy na lodzie oraz na azjatyckich basenach
Centrum Robotów Mobilnych WAT już otwarte
Święto marynarzy po nowemu
Jak Polacy szkolą Ukraińców
Polskie „JAG” już działa
Złoty Medal Wojska Polskiego dla „Drago”
Witos i spadochroniarze
Kamień z Szańca. Historia zapomnianego karpatczyka
Sojusz także nuklearny
Karta dla rodzin wojskowych
Szkolenie 1000 m pod ziemią
Polska liderem pomocy Ukrainie
„Złote Kolce” dla sportowców-żołnierzy
Niepokonany generał Stanisław Maczek
Grób Nieznanego Żołnierza ma 99 lat
Ostrogi dla polskich żołnierzy
Do czterech razy sztuka, czyli poczwórny brąz biegaczy na orientację
Komisja bada nielegalne wpływy ze Wschodu
Byłe urzędniczki MON-u z zarzutami
„Bezpieczne Podlasie” na półmetku
Polski producent chce zawalczyć o „Szpeja”
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Olimp w Paryżu
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Polsko-czeska współpraca na rzecz bezpieczeństwa
Czas „W”? Pora wytropić przeciwnika
Miliony sztuk amunicji szkolnej dla wojska
Polskie mauzolea i wojenne cmentarze – miejsca spoczynku bohaterów
Rosyjskie wpływy w Polsce? Jutro raport
Rajd pamięci i braterstwa

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO