Jak bezpiecznie wyskoczyć z pędzącej łodzi motorowej, by uratować tonącego? W jaki sposób usuwać skażenia chemiczne i jak obsługiwać sprzęt strażacki? To tylko część zadań, z którymi musieli zmierzyć się żołnierze z 12 Wielkopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej podczas dwudniowych ćwiczeń na jeziorze Lednica i w jego okolicach. Terytorialsi trenowali działania antykryzysowe wspólnie ze służbami mundurowymi.

Łódź nabiera szybkości. Kiedy wskazówka prędkościomierza sięga 40 km/h, na burcie staje żołnierz. Rzuca do wody bojkę, a potem skacze w ślad za nią. – W takich przypadkach nogi należy trzymać złączone, ręce zaś możliwie blisko ciała. Skaczemy w bok pod kątem 45 stopni. Bojka musi zostać wyrzucona wcześniej, żeby podczas lotu przypadkiem nas nie uderzyła. W wodzie warto ją mieć choćby po to, aby wciągnąć na nią tonącego i w razie potrzeby natychmiast rozpocząć udzielanie pierwszej pomocy – wyjaśnia szer. Marcin Szymandera, jeden z ćwiczących. W cywilu jest ratownikiem WOPR, ale – jak przyznaje – skoki z motorówki wykonywał po raz pierwszy w życiu. – Miałem trochę obaw, jak chyba każdy w naszej kompanii – mówi. – Gdy stoisz na burcie, musisz się przełamać, pokonać strach. Dalej poszło już gładko – dodaje.

Szer. Szymandera służy w 124 Batalionie Lekkiej Piechoty WOT ze Śremu (Wielkopolska). Ostatni weekend jego kompania spędziła nad jeziorem Lednica. Terytorialsi odbyli tam wspólny trening z ratownikami WOPR, funkcjonariuszami Policji i Straży Granicznej, a także ze strażakami. Cel: przećwiczyć współdziałanie w sytuacjach kryzysowych. – Łącznie zrealizowaliśmy kilkanaście różnego rodzaju zadań. Część związana z ratownictwem na jeziorze była chyba najbardziej rozbudowana – zaznacza por. Tomasz Waściński, dowódca kompanii. Skoki z łodzi RIB (lekka, szybka łódź motorowa) stanowiły zaledwie wstęp. – Kiedy żołnierz znalazł się już w wodzie, musiał dopłynąć do manekina, który odgrywał rolę tonącego, a następnie wydostać go na brzeg – wyjaśnia oficer. Trudność zadania była stopniowana: żołnierze skakali do wody, gdy łódź nie poruszała się, gdy płynęła stosunkowo wolno oraz gdy płynęła z większą prędkością. – Ostatnia z tych umiejętności może im się przydać w razie wypadku z dużą liczbą poszkodowanych, którzy rozrzuceni są na większej przestrzeni. Kiedy o ludzkim życiu może decydować każda minuta, a my dysponujemy tylko jedną łodzią, po prostu nie ma czasu, by zatrzymywać się kilka razy i wpuszczać do wody kolejnych ratowników. Muszą oni skakać w pełnym biegu – podkreśla por. Waściński.

Podczas szkolenia na jeziorze żołnierze korzystali również z łodzi saperskiej – jednej z tych, które są w wyposażeniu batalionów lekkiej piechoty. – W czasie tego zadania działania były prowadzone w nieco wolniejszym tempie. Łódź stawała, a tonący był wydobywany na pokład, gdzie żołnierze trenowali techniki związane z przywracaniem funkcji życiowych – tłumaczy por. Waściński. Poszkodowany był przewożony na brzeg, po drodze zaś zapadała decyzja, czy należy wzywać karetkę, czy też można go przetransportować do szpitala na przykład quadem.

Działań ćwiczącym nie ułatwiała pogoda. – Siąpił deszcz, wiał chłodny wiatr, a żołnierze pod kamizelkami ratunkowymi mieli zwykłe mundury – opowiada por. Waściński. Podkreśla jednocześnie, że takie szkolenie to dobry sprawdzian, i to nie tylko dla wojska. – Umiejętności żołnierzy i ratowników WOPR mogłyby się uzupełniać na przykład podczas akcji na terenach objętych powodzią. Tutaj widzę przestrzeń do dalszej współpracy – podkreśla Marek Frąckowiak z WOPR w Wielkopolsce.

Kompania ze Śremu ćwiczyła także na lądzie. Wspólnie z żołnierzami 6 Batalionu Chemicznego Sił Powietrznych rozstawiono nad jeziorem punkt likwidacji skażeń, czyli ciąg namiotów, w których prowadzona jest dekontaminacja. Procedura obejmuje zarówno mundury, broń, jak i samych żołnierzy, którzy mieli wcześniej kontakt z chemikaliami czy bronią biologiczną. – W kompanii mamy grupy dekontaminacyjne, podczas ćwiczenia bezpośrednio współpracowały one z chemikami. Nasi żołnierze obsługiwali na przykład zestaw do likwidacji skażeń Apis – tłumaczy por. Waściński.

Podczas zadań realizowanych wespół z policjantami, terytorialsi poszukiwali zaginionej osoby, z kolei pod okiem funkcjonariuszy Straży Granicznej ćwiczyli patrolowanie pasa granicznego. – To zadanie było dla nas czymś nowym. Co prawda, kiedy granice z powodu pandemii zostały na pewien czas zamknięte, włączyliśmy się w ich ochronę, ale nasi żołnierze pojawili się na samych przejściach – zaznacza dowódca kompanii.

W czasie szkolenia z Państwową Strażą Pożarną terytorialści uczyli się obsług sprzętu używanego przez strażaków. – Staramy się, by nasi żołnierze nabywali nowe umiejętności. Takie ćwiczenia jak to nad jeziorem Lednica są dla nas bardzo ważne, bo WOT z założenia powinien współdziałać nie tylko z innymi rodzajami wojsk, lecz także ze służbami mundurowymi i administracją cywilną. Zawsze mamy być blisko ludzi – podkreśla por. Waściński.

Mimo epidemii COVID-19 poszczególne brygady obrony terytorialnej kontynuują ćwiczenia. – Żołnierze dwa dni w miesiącu spędzają na zgrupowaniach. W ostatnim czasie kładliśmy nacisk na szkolenia związane z usuwaniem skutków klęsk żywiołowych i zagrożeń paramilitarnych – informuje kpt. Marcin Misiak, rzecznik 12 Wielkopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej. Impulsem była właśnie sytuacja związana ze zwalczaniem COVID-19, w te działania WOT włączył się od razu po wybuchu epidemii. – Nasza brygada brała udział w tworzeniu 22 mobilnych punktów pobierania wymazów do badań na obecność wirusa. Żołnierze pobrali aż 36 tysięcy próbek – zaznacza kpt. Misiak. Teraz jednak terytorialsi powoli wracają do ćwiczeń stricte wojskowych. – Ich tematem będzie taktyka i obsługa broni. W ostatnim czasie realizowaliśmy też projekt „Niezłomny”. Wiązał się z on trzydniową rywalizacją w terenie, podczas której żołnierze musieli, na przykład, zjechać na linie z 12-metrowej wieży, przeprawić się pontonem przez jezioro czy zaliczyć kilkunastokilometrowy marsz w pełnym rynsztunku – wspomina kpt. Misiak.