Defilady, ćwiczenia i codzienne obowiązki polskiej armii z okresu międzywojennego ukazują zdjęcia wybitnych fotografów: Witolda Pikiela i Narcyza Witczaka-Witaczyńskiego. Ich prace można oglądać do końca sierpnia na wystawie zorganizowanej przez Centralną Bibliotekę Wojskową w galerii plenerowej Łazienek Królewskich w Warszawie.
– Dzięki tej wystawie spojrzymy na polskie wojsko przez obiektyw jego najsłynniejszych fotografów – mówił Jan Tarczyński, dyrektor Centralnej Biblioteki Wojskowej, otwierając w Warszawie ekspozycję „Fotografowie Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej Witold Pikiel i Narcyz Witczak-Witaczyński”.
Dyrektor podkreślił, że pokazane na ekspozycji zdjęcia mają znaczenie artystyczne, dokumentacyjne i poznawcze. Dzięki nim można lepiej poznać historię naszej armii. – Przede wszystkim jednak pokazują polskich żołnierzy, od szeregowców do najważniejszego z nich, marszałka Józefa Piłsudskiego – dodał Tarczyński.
Beata Czekaj-Wiśniewska, zastępca dyrektora CBW i autorka wystawy, opowiadała, że pomysł narodził się podczas codziennej pracy. – Zauważyliśmy, że autorami tych najlepszych zdjęć w naszych zbiorach są dwaj żołnierze: Pikiel i Witczak-Witaczyński, i postanowiliśmy udostępnić ich twórczość szerszemu gronu – tłumaczyła. Czekaj-Wiśniewska dodała, że na pokazanych na wystawie pracach zobaczymy parady, defilady, uroczystości, ćwiczenia i kursy, ale także codzienne obowiązki, życie rodzinne żołnierzy, a ponadto sprzęt wojskowy.
Wystawę zorganizowała CBW we współpracy z Muzeum Łazienki Królewskie. – Ekspozycja pokazuje nieistniejący już świat dwudziestolecia międzywojennego oczami dwóch wybitnych fotografów związanych z wojskiem – stwierdziła Marianna Otmianowska, zastępca dyrektora Łazienek.
W galerii plenerowej Łazienek Królewskich wzdłuż Alei Ujazdowskich na kilkudziesięciu planszach obejrzymy około 60 zdjęć obu fotografów. Uzupełniają je skany dokumentów i opisy, w tym informacje o twórcach. Wystawę można oglądać do końca sierpnia.
Podczas uroczystości rodzina Michałków z Warszawy przekazała do zbiorów CBW album o polskim lotnictwie. Publikacja nieznanego autora dotycząca początków awiacji po odzyskaniu niepodległości przechowywana była w tej rodzinie od 83 lat. – Po opracowaniu album będzie dostępny dla wszystkich zainteresowanych – zapewniła Czekaj-Wiśniewska.
St. wachm. Witold Pikiel podczas I wojny światowej służył w armii rosyjskiej, potem w polskich oddziałach formowanych na terenie Rosji. W czasie wojny polsko-bolszewickiej walczył ochotniczo w 201 Pułku Szwoleżerów, później służył w 3 Pułku Szwoleżerów. Jako żołnierz i fotograf był szczególnie ceniony przez marszałka Piłsudskiego i jako jeden z niewielu miał wstęp do Belwederu.
Interesowała go fotografia reportażowa pokazująca najważniejsze wydarzenia i osoby w państwie. Na jego zdjęciach zobaczymy Piłsudskiego, prezydenta Ignacego Mościckiego, fotoreportaże z uroczystości na Zamku Królewskim, w Sejmie i w Belwederze. Po klęsce wrześniowej Pikiel dokumentował jako korespondent wojenny tworzenie polskich oddziałów na terenie Francji i Anglii. Zmarł w grudniu 1943 roku.
Chor. Narcyz Witczak-Witaczyński od początku wojskowej kariery związał się z kawalerią. Podczas I wojny światowej walczył w szeregach 2 szwadronu ułanów Legionu Puławskiego i I Korpusu Polskiego. Za udział w szarży pod Krechowcami 24 lipca 1917 roku został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Po odzyskaniu niepodległości został żołnierzem Szwadronu Przybocznego Naczelnika Państwa (potem Prezydenta RP), następnie 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego i 1 Pułku Strzelców Konnych w Garwolinie.
Podczas służby fotografował życie polskiej armii, szczególnie kawalerii. Był jednym z najbardziej popularnych fotoreporterów wojskowych, a jego zdjęcia publikowały m.in. „Polska Zbrojna” i „Wiarus”. Podoficer walczył w wojnie polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej, działał też w konspiracji. W 1942 roku został aresztowany przez Niemców i zginął 27 marca 1943 roku w obozie na Majdanku.
autor zdjęć: Anna Dąbrowska
komentarze